یکی از مشکلات سازمان ها و شرکت ها محاسبه حقوق و دستمزد کارکانان است و این مشکل وقتی زیاد می شود که تعداد کارکنان یک واحد اقتصادی زیاد باشند. با این حال شرکت ها و سازمان به دنبال حسابدارانی هستند که توانای خوبی در انجام محاسبه حقوق و دستمزد داشته باشند. در ادامه به صورت کامل و جامع به حسابداری حقوق و دستمزد خواهیم پرداختیم پس با ما همراه باشید.
چرا باید از حسابداری حقوق و دستمزد مطلع باشیم
اگر درک درستی از حسابداری حقوق و دستمزد نداشته باشید، نمی توانید یک کسب و کار را به خوبی اداره کنید. چرا که نمی توانید نیازهای مالی کارکنان خود را به خوبی مدیریت کنید.
حسابداری حقوق و دستمزد چیست؟
حسابداری حقوق و دستمزد با ثبت، تسویه و توزیع دستمزد و همچنین کسورات قانونی کارکنان سرکار دارد. هدف از این کار محاسبه حقوق و دستمزد (خالص و ناخالص) همه کارکنان برای یک دوره مشخص است. بر اساس تعاریف فرآیند حقوق و دستمزد شامل موارد زیر است:
- پیگیری ساعات کاری پرسنل
- محاسبه دستمزد کارگران
- توزیع حقوق و دستمزد
با این حال، حسابداری حقوق و دستمزد شامل موارد بیشتری است از قبیل:
- ثبت و محاسبه اضافه کاری
- تایید و محاسبه مرخصی ها
- محاسبه پاداش کارکنان
- ثبت مالیات و بیمه کارکنان
از حرفه ای حسابداری حقوق و دستمزد چه انتظاری می توان داشت؟
بیشتر اوقات شما در یک محیط اداری سنتی و شاید مدرن کار خواهید کرد. اساساُ از شما انتظار می رود که صورت های مالی را تهیه و بررسی کنید و اطمینان حاصل کنید که همه چیز تمیز و مرتب است و هیچ اشتباهی وجود ندارد. چرا که شما مستقیماُ مسئول درآمدی هستید که هر پرسنل به خانه می برد زیرا شما مسئول پردازش حقوق و دستمزد خواهید بود. جدای از این ماجرا کار در حسابداری حقوق و دستمزد یه معنای مسئولیت در مدیریت وجوه شرکت مانند پرداخت ها و پردازش های فاکتور ها است. البته محدوده شغلی شما بسته به فرهنگ و اندازه شرکت شما ممکن است متفاوت باشد.
مهارت های لازم برای حسابداری حقوق و دستمزد
مهارت های خاصی در صنعت وجود دارد که برای هر کسی که حرفه ای در حسابداری حقوق و دستمزد ضروری است، به عنوان مثال دانستن نحوه تنظیم بهینه صفحات گسترده و نرم افزار، دانسن اصول و قوانین مربوط به حسابداری.
تشخیص اجزای سیستم حقوق و دستمزد
بعد از قانون اساسی قانون کار مهمترین قانون هر کشور محسوب می شود که همه ای کارکنان به خصوص حسابداران باید از آن اگاه باشند و به آن عمل کنند. کارکنان یک شرکت یا سازمان توقع دارند که حقوق و دستمزد آنها به طور منظم و دقیق محاسبه شود, و علاوه براین سازمان تامین اجتماعی و وزارت دارایی برای ارئه خدمات بیمه و وصول مالیات نیاز به اطلاعاتی دقیق دارند که نتیجه این تنها با ایجاد یک سیستم منظم حقوقی به دست می آید.
در یک واحد اقتصادی پرداخت حقوق بر اساس ساعت کار به صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه می باشد که سیستم حقوق باید بتواند دادهای مربوط به سهم نیروی کار واحد اقتصادی را به اطلاعات حقوق و دستمزد تبدیل کند.
کنترل داخلی سیستم حقوق و دستمزد
در این بخش باید وظایف و مسئولیت های سیستم حقوق به دقت تقسیم بندی شود:
-
دایره کارگزینی
وظیفه تامین نیروی کار لازم برای قسمت های مختلف سازمان، تهیه و تدوین آیین نامه های استخدامی کارکنان، ترفیع و ارتقا شغلی کارکنان، نحوه استفاده از مرخصی و تعیین شرح وظایف و نقل و انتقال پرسنل به سایر بخش ها، اجرای طرح طبقه بندی مشاغل و برنامه های آموزش ضمن خدمت را بر عهد دارد.
-
دایره برنامه ریزی تولید
قبل از شروع عملیات با استفاده از زمان استاندارد، مدت مناسب تولید را برای هر دایره یا مرحله تولید تهیه می کند تا امکان مقایسه و کنترل هزینه های واقعی دستمزد با بودجه و مقایسه ساعات واقعی و استاندارد فراهم می آید.
-
دایره ثبت اوقات کار
جمع آوری اطلاعات مربوط به زمان انجام کار کارکنان و حضور وغیاب ایشان و نگهداری مدارک اوقات کار هر یک از پرسنل که مهمترین داده سیستم حقوق است این اطلاعات از کارت ساعت کارت اوقات کار دستگاه حضور و غیاب و دفتر حضور غیاب تامین می شود.
-
دایره حسابداری حقوق و دستمزد
وظیفه محاسبه و تعیین مبلغ ناخالص و خالص حقوق پرسنل و تهیه لیست حقوق و دستمزد را بر عهده دارد.
-
دایره پرداخت حقوق و دستمزد
در موسساتی که پرسنل کمی دارند پرداخت حقوق در یک روز انجام می شود بهترین روش پرداخت توسط چک از حساب جاری بانکی است و موسساتی که محل فعالیتشان دور از شهر است به صورت نقدی انجام می‌شود و اگر تعداد برساند زیاد باشد با واریز به حساب هریک از پرسنل صورت می گیرد.
اصطلاحات حسابداری حقوق و دستمزد
مزد ثابت
مجموع مزد شغل و مزایای ثابت پرداختنی به تبع همان شغل است.
روز کار
کاری که بین ساعت 6 بامداد تا 22 شب انجام می شود.
شب کاری
کاری که از ساعت 22 تا 6 صبح فردای آن روز ادامه می یابد.
مدت کار
مدت ساعت کارکنان در طول روز 8 ساعت (بدون احتساب زمان نماز و غذا 7 ساعت و 20 دقیقه) است که به طور معمول در هفته 44 ساعت و درماه 176 است و کار در شرایط سخت و زیان آور یه اینگونه است در طول روز 6 ساعت و در هفته 36 ساعت و در ماه 144 ساعت می باشد.
کارمزد
چنانچه مزد پرداختنی به کارکنان بر اساس محصول تولید شده یا میزان انجام کار در زمان معین صورت گیرد.
انواع مزایای حقوق و دستمزد
مزایای حقوق و دستمزد به دو دسته تقسیم می شوند:
- مستمر: مزایایی که هر یک ماه کارگر دریافت می کند مانند: حق مسکن
- غیر مستمر: مزایایی که هر کارگر با توجه به شرایط کارکرد دریافت می کند مانند: پاداش و عیدی
مرخصی ها
- استحقاقی: مرخصی یک ماه در سال با احتساب 4 روز جمعه برای کارگران
- استعلاجی: در شرایط بیماری
- بدون مرخصی: استفاده از مرخصی بدون حقوق
کارگران می توانند در سال 9 روز از مرخصی را ذخیره کرده و به سال بعد موکول کند.
لیست حقوق و دستمزد
فرمی است که دارای چند ستون است که به تفکیک اطلاعات خالص و ناخلص حقوق و کسور ان نوشته می شود و در پایان جمع عمودی ها و جمع بیمه پرسنل می شود.
اجزای آن عبارتند از:
اضافه کاری
پرداخت 40 درصد اضافه بر مزد ساعت کار عادی، که البته باید با موافقت کارگر باشدو نباید بیشتر از 4 ساعت باشد. اضافه کاری برای مشاغل زیان آور ممنوع میباشد.
نوبت کاری
کارگری که که در طول ماه زمان کارش گردش دارد: اگر بین صبح و عصر باشد 10 درصد، بین صبح و عصر و شب باشد 15 درصد، عصر و شب با صبح و شب 22.5 درصد.
شب کاری
برای هر ساعت از کار به غیر از نوبت کاری 35 درصد اضافه بر مزد عادی دریافت میکنند.
کار مختلط
کاری که بخشی از ساعت آن در روز و بخشی از آن در شب انجام می شود.
جمعه کاری
کارگرانی که به هر عنوان روز های جمعه کار کنند باید 40 درصد اضافه بر مزد مبنا دریافت کنند.
عیدی و پاداش
عید پرسنل طبق قانون کار دو برابر حقوق است اما به شرطی که سه برابر حداقل حقوق بیش تر نباشد.
فوق العاده ماموریت
ماموریت به مواردی تلقی می شود که کارمند مسافتی بیش از 50 کیلومتر از محل شرکت دور باشد. حق ماموریت نباید از حداقل حقوق روزانه کمتر باشد.
حق اولاد
حق اولاد به ازای حداکثر دو فرزند پرداخت می شود و کارگر باید حداقل 720 روز بیمه داشته باشد.
میزان پرداخت حق اولاد مساوی است با سه برابر حقوق روزانه.
کمک هزینه ازدواج
به بیمه شده ای که برای اولین بار ازدواج می کند مبلغی معادل یک ماه میانگین دستمزد پرداخت می شود.
فوق العاده بدی آب و هوا
برای کار در مناطق بد آّب و هوای.
فوق العاده سختی کار
کار در محیط های پر خطر مانند کار در محیط های پر سر و صدا.
سایر هزینه ای پرداختی
شامل ایاب و ذهاب، سفر و غیره.
فوق العاده کسر صندوق و فوق العاده تضمین
به تحویل داران و مامورین پرداخت بابت جبران بخشی از خسارت ناشی از اشتباه در وصول پول.
فوق العاده محل خدمت
انتقال کارگر از یک منطقه در شهرستان به منطقه دیگری ، به میزان 10 درصد حقوق استحقاقی به ایشان تعلق می گیرد.
کسورات حقوق
مبالغی است که از حقوق کارگر کسر می گردد که دو نوع دارد:
- کسورات قانونی
- کسورات توافقی
کسورات قانونی
مبالغی هستند که کارفرما طبق قوانین قانون کار از کارگر کسر می شود که شامل:
- مالیات حقوق و دستمزد
- حق بیمه اجتماعی سهم کارگر
- بدهی کارگر به صندوق اجرا
کسورات توافقی
- مبالغی هستند که با توافق بین کارفرما و کارگر کسر می شوند مانند:
- بدهی به شرکت تعاونی
- اقساط وام
- مساعده
- پیش پرداخت حقوق
کلام آخر
پردازش حقوق و دستمزد یک فرآینده پیچیده و زمان بر است که مستلزم رعایت قوانین و مقررات می باشد. این پردازش ها نیاز به ثبت ها و توجه به جزئیات دارد. اغلب کسب و کار های کوچک از نرم افزار ها استفاده می کنند و سعی می کنند که خودشان آن را مدیریت کنند البته که باید شناخت کافی از حسابداری حقوق و دستمزد داشته باشند که در این مقاله و مقالات دیگر به طور کامل به آن خواهیم پرداخت، و کسب و کار های بزرگ سعی می کنند که وظایف حقوق و دستمزد کسب و کار خود را به یک حسابدار حقوق دستمزد بدهند.
