حسابداری که یکی از قدیمی‌ترین علم های تجاری در دنیا است، در قرن‌های گذشته با استفاده از اصول خود مثل محاسبات ثبت و نسخه‌برداری کاربرد زیادی در دنیای تجارت داشته است. هدف اصلی حسابداری جمع‌آوری و طبقه‌بندی اطلاعات مالی است که به استفاده‌کنندگان آن مثل مدیران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با آگاهی کامل برای اهداف شرکت تصمیم‌گیری کنند.
تاریخچه حسابداری در دوران باستان
همون‌طور که گفتیم حسابداری یکی از قدیمی‌ترین علوم موجود در جهان است. تاریخچه حسابداری به دوران باستان و زمانی‌که انسان به‌دنبال روشی برای مدیریت و ثبت دارایی‌ها و بدهی‌های خود بوده برمیگردد.در دوران باستان مردم به‌علت امکانات محدود از روش‌های ساده و دم‌دستی برای ثبت اطلاعات مالی استفاده می‌کردند مثل حک کردن بر روی سنگ، اما با گذشت زمان و پیشرفت انسان، علم حسابداری نیز پیشرفت کرد مثلاً مستندات تاریخی در مصر باستان نشان می‌دهد که در آن دوران افرادی به اسم دفتردار وجود داشتند و سوابق بسیار دقیقی از مقدار کالا و اموال خزانه سلطنتی داشته‌اند، و گفته می‌شود دلیل دقیق بودن آن مجازات بسیار سنگینی است که حاکمان مصر باستان برای شخصی که در ثبت دارایی ها اشتباه کند، تعیین کرده بودند است.در تمدن‌های دیگر نیز چنین شواهدی وجود دارد که آنها هم از علم حسابداری استفاده می‌کردند مثل کاتبان بین‌النهرین که سوابق تجاری را بر روی لوح‌های گلی نگه‌داری می‌کردند یا در یونان باستان دفاتری (مثل دفاتر قانونی کل و روزنامه) وجود داشته که نشان می‌دهد آنها از برای مبادله و وام استفاده می‌کردند.
پیشنهاد مطالعه: معادله حسابداری چیست؟
پیشرفت حسابداری پس‌از دوران باستان
در ادامه مقاله پیشرفت حسابداری پس‌از دوران باستان را به تفکیک قرن‌ها برای شما شرح می‌دهیم همراه ما باشید.
در قرن سیزده میلادی اقتصاد به سمت پولی شدن در حرکت بود و به همین دلیل وابستگی به حسابداری در بین تجار زیاد شد. انقلاب و تحول اولیه توسط یک ایتالیایی به نام بنتتو کوترگلی با اختراع سیستم حسابداری مضاعف صورت گرفت که یکی از پایه‌ای‌ترین اصول حسابداری است.
در قرن چهارده میلادی یک اتفاق تاریخی در علم حسابداری رخ داد و آن حسابداری دوبل یا دوطرفه بود که توسط یک ایتالیایی دیگر بنام لوکا پاچولی اختراع شد. به‌همین علت پدر حسابداری نوین در جهان ایتالیایی‌ها هستند.
در قرن شانزده میلادی نوبت به تکنیک‌های حسابداری رسید که باعث تحول در علم حسابداری شود در این قرن تکنیک‌های حسابداری مدرن مثل دفتر دوتایی و صورت سود و زیان به‌وجودآمده اند و باعث گسترش علم حسابداری شدند.
اما در قرن هفده میلادی که مهم‌ترین قرن در تاریخ حسابداری بود و با به وجود آمدن معادلات حسابداری و انتشار کتب مهمی مثل حسابداری برای تجار و فروشندگان اثر جان لاک پیشرفت و تحول بزرگی در علم حسابداری به وجود آمد.
در قرن هجده میلادی هم ابزار و کتاب‌هایی مثل دفتر حساب‌ها دفتر روزنامه دفتر کل و دفتر معین برای راحت‌تر کردن ثبت و ارزیابی معاملات به‌کارگرفته شد.
در قرن نوزده میلادی با افزایش چشمگیر معاملات صنعتی و تجاری وابستگی به حسابداری مدرن بیشتر شد و روش‌های مختلف حسابداری مثل حسابداری دوره‌ای و حسابداری سود و زیان به‌کارگرفته شدند.
و در آخر قرن بیستم میلادی که تکنولوژی توسعه زیادی یافت و با وجود داشتن کامپیوترها، حسابداری سیستمی به وجود آمد. این نوع از حسابداری با استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری فرآیند حسابداری را سریع‌تر و دقیق‌تر انجام می‌دهد.
به‌طورکلی می‌توان گفت حسابداری اکثر پیشرفت و تکامل خود را در قرن هفده و هجده میلادی انجام داد و در قرن بیستم به‌صورت چشمگیری توسعه یافت.
پدر علم حسابداری
شخصی که به‌عنوان پدر علم حسابداری شناخته می‌شود لوکا پاچولی می‌باشد. او در قرن چهارده میلادی با نوشتن کتاب‌های ارزشمند درباره حسابداری و اختراع روش‌های کارآمد و پیشرفته باعث گسترش حسابداری شد او همچنین مؤسس روش حسابداری دوبل یا دوگانه است که همچنان با گذشت چند قرن کاربرد و استفاده فراوانی دارد.
پیشنهاد مطالعه: مقاله راهنمای تحصیل در رشته حسابداری
اثر پیشرفت تجارت و صنعت بر حسابداری
پیشرفت تجارت و صنعت به‌شدت روی توسعه حسابداری تأثیرگذار بوده به صورتی که با گسترش تجارت و صنعت اطلاعات مالی شکل پیچیده‌ای به خود گرفت و دیگر صاحبان کسب‌وکار مثل گذشته با یک سری اطلاعات ساده سروکار نداشتند و علاوه‌بر این صنایع و شرکت‌های بزرگ نیاز مبرم به گزارش‌گری مالی داشتند تا کاملاً در جریان تحولات و آینده مجموعه باشند.با گسترش صنعت و تجارت بازارهای بورسی هم گسترش پیدا کرده و این باعث شد تا شرکت‌های بورسی برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران نیاز به یک گزارش مالی شفاف و دقیق داشته باشند و علاوه‌بر این اطلاعات مالی دقیق اهمیت زیادی در ارزیابی سهام و سرمایه‌گذاری دارد. همچنین در کنار این موارد نظام مالی دولت‌ها هم گسترش پیدا کرده و برای محاسبه بودجه و مالیات نیاز به روش‌های حسابداری صحیح و دقیقی بود.
به‌همین دلیل‌ها و احساس نیاز شدید به یک سیستم حسابداری کامل و به کمک پیشرفت تکنولوژی، علم حسابداری پیشرفت چشمگیری داشت.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم شما را با مسیر پیشرفت حسابداری در قرن‌های گذشته آشنا کنیم حسابداری به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین علوم تجاری در جهان نقش بسیار مهمی را در توسعه تجارت ایفا کرده و یکی از اصلی‌ترین ابزارهای تجارت در دنیای امروز به شمار می‌رود.
