مالیات یک هزینه اجتماعی است شخصیت های حقیقی و حقوقی در ازای دریافت منابع یا استفاده از امکانات یک کشور پرداخت می کنند. مالیات ها بر اساس توانایی و میزان درآمد افراد متفاوت هستند و همچنین یکی از اصلی ترین منابع درآمدی برای کشورها محسوب می شود بر همین اساس دولت ها جریمه های سنگینی را برای عدم ثبت دقیق تراکنش های مالی و ارائه گزارشات غیر شفاف در نظر گرفته است به همین خاطر موضوع حسابداری مالیاتی از اهمیت بسیار بالایی در کسب و کار برخوردار است.
حسابداری مالیاتی
حسابداری مالیاتی یکی از شاخه های حسابداری است که در آن تمرکز فرد حسابدار تنها و روی مبحث مالیات و حسابداری امور مالیاتی قرار دارد و حسابدار مالیاتی دیگر به صورت های مالی مختلف رسیدگی نمی کند و دیگر وظایف حسابداری در حیطه وظایف حسابدار مالیاتی قرار نمی گیرد.
حسابداری مالیاتی به دلیل اهمیت امور مالیاتی به عنوان یک تخصص جداگانه از حسابداری شناخته می شود. حسابداری مالیاتی می تواند با رسیدگی درست و تخصصی به امور مالیاتی شرکت از متضرر شدن و به دام افتادن شرکت جلوگیری کند. همچنین سهل انگاری در مورد این موضوع باعث خسارت های جبران ناپذیری برای شرکت می شود به همین دلیل شرکت های متوسط و بزرگ یک تیم یا یک فرد را به عنوان حسابدار مالیاتی در نظر میگیرند.
دلایل شناخت حسابداری مالیاتی به‌عنوان یک تخصص
امور مالیاتی مهم‌ترین بخش امور مالی شرکت‌ها و مؤسسات است. سهل انگاری و اشتباه در امور مالیاتی هر شرکت و کسب‌وکاری خسارت و ضررهای جبران‌ناپذیری را به آن وارد می‌کند ولی در صورت رسیدگی درست و اصولی به امور مالیاتی نه‌تنها می‌توان جلوی خسارت و ضررها را گرفت بلکه باعث می‌شود شرکت یا کسب‌وکار تشویق‌ها و معافیت‌های مالیاتی نیز بهره‌مند شود مهم‌ترین دلیلی که شرکت‌ها و مؤسسات بزرگ از مشاوران و حسابداران مالیاتی باتجربه بهره می‌برند این موضوع است.
پیشنهاد مطالعه: سفته چیست؟
حسابدار مالیاتی کیست؟
حسابدار مالیاتی مشاور مالیاتی حسابداران متخصص و با تجربه ای هستند که وظیفه آن ها انجام امور مالیاتی شرکت است. بهتر است به خاطر حساسیت موضوع مالیات هیچ وقت از حسابداران بی تجربه و تازه کار در این زمینه بهره نگیرید. حتی در کسب و کارهای کوچک که امور مالی و حسابرسی خود را به حسابداران کم‌تجربه می سپارند ترجیح می دهند در امور مالیاتی از مشاوران مالیاتی با تجربه و متخصص استفاده کنند.
ویژگی های حسابدار مالیاتی
برای درک بهتر مفهوم ویژگی های حسابدار مالیاتی باید ابتدا با مفهوم حسابدار مالیاتی آشنا باشید. حسابدار مالیاتی یا مشاوره مالیاتی حسابدار باتجربه و با دانشی است که در کنار امور حسابداری به انجام امور مالیاتی نیز می‌پردازد. به‌عبارت‌دیگر حسابدار مالیاتی باید علاوه‌بر رسیدگی به گزارشات امور مالی به مسائل حقوقی و قوانین مالیاتی تسلط کامل داشته باشد در کسب‌وکارهای بزرگ به‌هیچ‌عنوان از حسابداران تازه‌کار استفاده نمی‌کنند. معمولاً کسب‌وکارهای کوچک از حسابداران بی‌تجربه برای امور حسابداری خود استفاده می‌کنند، ولی در مبحث حسابداری مالیاتی مدیران در کسب‌وکارهای کوچک و کسب‌وکارهای بزرگ برای امور مالیاتی از حسابداران بی‌تجربه و تازه‌کار استفاده نمی‌کند چون استفاده از آنها درصد مواجه شدن شرکت با جریمه و زیان را افزایش می‌دهد. با توجه به این مورد از حسابداران و مشاوران مالیاتی باتجربه و با دانشی که کاملاً به قوانین و مسائل حقوقی مالیاتی آشنا هستند بهره می‌برند.
وظایف حسابدار مالیاتی
- توانایی تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی را در زمان مشخص داشته باشد.
- بتواند امور مرتبط با مالیات بر ارزش افزوده را به خوبی انجام دهد.
- گزارش های مالی درآمدها بدهی ها و طلبه های شرکت را به طور سالیانه تهیه کند و مالیات آنها را محاسبه کند.
- برنامه و راهکارهایی برای کاهش بدهی مالیاتی شرکت داشته باشد.
- از کلیه موارد معافیت های مالیاتی بخشودگی و غیره اطلاعات به روزی داشته باشد.
- حل و پیگیری مشکلات مالیاتی
- رسیدگی به پرونده های دادرسی مالیاتی
مشمولان مالیات چه کسانی هستند؟
دولت‌ها مالیات را به این دلیل دریافت می‌کنند که امکانات و راه دستیابی به درآمد را برای شرکت‌ها و مؤسسات ایجاد کرده اند. مالیات منبع اصلی درآمد دولت است و همچنین امری اجباری می‌باشد که نه‌تنها شرکت‌ها و مؤسسات بلکه اشخاص هم مشمول پرداخت آن می‌باشند. در ادامه به این که مشمولان مالیات چه کسانی هستند می‌پردازیم:
- همه افراد حقیقی و حقوقی در ایران صاحب یک دارایی می‌باشند.
- افرادی که ساکن ایران هستند و درآمد دارند.
- شرکت‌هایی که در خارج از ایران فعالیت دارند ولی از داخل ایران هم درآمد دارند.
- اشخاصی که تابعیت ایران دارند و باید مالیات درآمد داخل یا خارج است کشور خود را پرداخت کنند.
به‌طورکلی هر شخصی که در ایران درآمد دارد چه ایرانی و غیرایرانی و یا حتی اگر فقط امتیاز شرکت او در ایران باشد مشمول پرداخت مالیات است تحت شرایط خاصی افراد و شرکت‌ها می‌توانند از پرداخت مالیات معاف شوند که تشخیص آن توسط حسابداران و مشاوران مالیاتی صورت می‌گیرد.
شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله قانون مالیات های مستقیم را مطالعه کنید.
موارد معافیت مالیاتی
قبل‌از توضیح راجب موضوع موارد معافیت مالیاتی لازم است به این نکته توجه کنیم که معافیت‌های مالیاتی شامل همه افراد نمی‌شوند چون یکی از اصلی‌ترین راه‌های کسب درآمد دولت مالیات می‌باشد و هر چه اشخاص یا شرکت‌های بیشتری از مالیات معاف شوند درآمد دولت نیز کاهش می‌یابد اگر دولت معافیت‌های مالیاتی را بیشتر کند، مجبور است برای جبران کسری درآمد خود نرخ مالیات را بالا ببرد و دراین‌صورت اشخاص و گروه‌های مشمول مالیات تحت فشار بیشتری قرار میگیرند. در ادامه به موارد معافیت های مالیاتی می‌پردازیم:
- درصورتی‌که شخص حقیقی و حقوقی از پرداخت مالیات بدون محدودیت زمانی معاف باشد به آن معافیت دائمی می‌گویند.
- درصورتی‌که معافیت به‌صورت موقت بود و شخص حقیقی و حقوقی در یک زمان مشخص از پرداخت مالیات معاف باشد به آن تعطیلی مالیاتی می‌گویند.
- درصورتی‌که نرخ مالیات کاهش یابد که می‌تواند به‌صورت موقتی یا دائمی باشد که به آن نرخ ترجیحی می‌گویند.
- درصورتی‌که درصد مشخصی از هزینه‌های سرمایه‌گذاری از درآمد مشمول مالیات کسر شود به آن اعتبار سرمایه‌گذاری می‌گویند.
- درصورتی‌که درصد مشخصی از هزینه‌های سرمایه‌گذاری از بدهی های مالیاتی کم شود که به آن اعتبار مالیاتی می‌گویند.
پیشنهاد مطالعه: مالیات بر ارث چیست؟
هدف حسابداری مالیاتی
یکی از اهداف حسابداری مالیاتی کنترل و بررسی وجوه نقدی و غیر نقدی که به سازمان وارد شده یا از آن خارج شده است. هدف دیگر آن رسیدگی به مواردی مانند محاسبه مالیات بر درآمد، پیگیری معافیت های مالیاتی و بررسی هزینه های مشمول مالیات می باشد ولی اصلی ترین هدف حسابداری مالیاتی جلوگیری از رخ دادن جرایم مالیاتی و فراهم کردن شرایطی که شرکت از تشویق‌های مالیاتی بهره مند شود.
کلام آخر
چون مسئله مالیات مستقیم با سرمایه شرکت ارتباط دارد و این موضوع توسط مدیران شرکت به صورت جدی پیگیری می شود و به همین دلیل امروزه بسیاری از شرکت ها برای انجام دقیق امور مالیاتی از حسابدار مالیاتی بهره میگیرند به همین خاطر در این مقاله درباره حسابداری مالیاتی و وظایف و اهداف آن صحبت کردیم.
